Forum

T.C.

DANIŞTAY

Vergi Dava Daireleri

Genel Kurulu

İLGİLİ MADDE: 3, 134

Esas No: 1998/317

Karar No: 1999/279

Özü: Defter ve belgelerin yanması nedeniyle ibraz edilememesinin resen takdir nedeni olduğu ancak bu durumun yükümlüleri katma değer vergisi indirimlerini alış belgeleriyle kanıtlama yükünden kurtarmayacağı, davacının alış belgeleri istenerek, incelenip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken tarhiyatın kaldırılması yolunda verilen kararda hukuka uygunluk bulunmadığı hk.

İstemin özeti: Çıkan yangında 1991 ve 1992 yıllarına ilişkin defter ve belgelerinin yandığından bahisle incelemeye ibraz edemeyen davacı adına, bu yıllara ait katma değer vergisi indirimlerinin kabul edilmemesi nedeniyle Temmuz-Aralık 1991 dönemleri için katma değer vergisi salınmıştır.

Davayı inceleyen Vergi Mahkemesi tarhiyatı kaldırmıştır.

Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Onbirinci Dairesi, kararıyla; yangın nedeniyle alınmış bir zayi belgesinin varlığının, yakümlüleri indirim konusu yapılan vergilerin alış belgelerinde ayrıca gösterilmiş olmasını kanıtlama yükümlülüğünden kurtarmayacağı, davacının da, alış belgelerini temin edebileceği, bu nedenle, davacı tarafından sağlanarak inceleme elemanına sunulabilen belgelerde yazılı katma değer vergisinin indirim konusu yapılabileceği, davacıdan belirtilen belgeler istenip incelenmeden verilen tarhiyatın kaldırılması yolundaki kararda yasaya uygunluk görülmediği gerekçesiyle kararı bozmuştur.

Bozma kararına uymayan Vergi Mahkemesi, kararıyla; defter ve belgelerinin yandığı sabit olan davacının katma değer vergisi indirimlerinin gerçek olup olmadığının açıklığa kacuşturulmasının mümkün olmadığı, 213 sayılı Yasanın 3 ve 134 üncü maddeleri uyarınca, inceleme elemanınca yükümlü şirketin ödediği ve indirim konusu yaptığı katma değer vergilerinin miktar ve mahiyetleri yönünden araştırma yapılması ve yükümlünün mal aldığı firmalar nezdinde de araştırma yapılarak ödenen ve ödenmesi gereken katma değer vergisinin doğruluğunun saptanması gerekirken tahsil edilen katma değer vergileri kabul edilirken, indirim konusu yapılan verginin kabul edilmemesinin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle ilk kararında direnmiştir.

Direnme kararı vergi dairesi müdürlüğü tarafından temyiz edilmiş, defterlerin yanmış olması nedeniyle incelemeye ibraz edilememesi karşısında resen takdire gidilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, yükümlüden alış faturalarının temini ve birazı istenerek belgeler incelenmeden tarhiyatın kaldırılması yolundaki kararın hukuka uygun düşmediği ileri sürülerek bozulması istenmiştir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, gereği görüşüldü:

Yükümlünün 1991 ve 1992 yıllarına ilişkin defter ve belgeleri katma değer vergisi yönünden incelenmek üzere vergi inceleme elemanı tarafından istenmiş, söz konusu defterlerin yandığından bahisle ibraz edilmemesi üzerine katma değer vergisi indirimleri kabul edilmeyerek, adına Temmuz-Aralık 1991 dönemi için salınan katma değer vergisini kaldıran vergi mahkemesi ısrar kararı temyiz edilmiştir.

Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin 1/a bendinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri, aynı Kanunun 34 üncü maddesinin 1 inci bendinde, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait katma değer vergisinin alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği belirtilmiştir. Öngörülen bu koşullarla, vergilendirmede belge düzeninin yerleştirilmesi amaçlanmıştır.

Yargı kararıyla yandığı belgelenmiş olan defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilememesi yükümlüyü, katma değer vergisi indirimine ilişkişkin koşullardan ikincisi olan “indirim konusu yapılan vergilerin alış belgelerinde ayrıca gösterilmiş olması”nı kanıtlama sorumluluğundan kurtarmaz.

Ticari icaplara göre kendisine mal ve hizmet sunan kişi ve kuruluşları bilmek durumundaki bir alıcının, gerekli girişimlerde bulunarak emtia alımına ilişkin belgelerin varlığını ispat olanağına sahip olduğunun kabulü gerekmektedir.

Yangında yanması nedeniyle defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmemesi halinde somut bir belgeye dayandırılmadan katma değer vergisi indiriminin kabul edilmesi, yazılı belge sisteminin amacına uygun düşmeyeceğinden, mahkeme tarafından yükümlüden gerekli girişimleri yaparak ihtilaflı döneme ait belgeleri sunması sağlanarak, belgelenemeyen vergilere ait indirimlerin kabul edilmemesi gerekirken, dava konusu tarhiyatın kaldırılmasında yasaya uygunluk bulunmamaktadır.

Bu nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne Vergi Mahkemesinin ısrar kararının bozulmasına oyçokluğu ile karar verildi.