Forum

Defter tutma hadleri her yıl Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ ile ilan edilmektedir.

2013 yılı defterleri için 2012 yılında ilan edilmesi gereken hadler halen ilan edilmemiştir. 2012 yılı hadleri 26.12.2011 tarihli ve 411 sayılı genel tebliği ile ilan edilmişti. Bu yüzden biz her yıl, ilan edilen yeniden değerleme oranını esas alarak bir hesaplama yaparız ve çoğu kez de pek hatalı olmaz.



Halen 2013 yılı için bir had tesbit edilmemiştir. Aşağıda yaptığımız hesaplamaya göre bulduğumuz hadleri esas alarak defter tutmanızı öneririz.

Zira bu hesaplama yeniden değerleme oranı olan %7.8 dikkate alınarak yapılmıştır. Maliye de zaten bu oranı esas almaktadır.



Yıllar 2012 2013

Alış Tutarı 140.000 150.000

Satış Tutarı 190.000 204.000

İş Hasılatı x 5 + Satış Tutarı 77.000 83.000



2013 yılına ilişkin hadler 2012 yılı için ilan edilmiş olan hadlere, 2012 yılına ilişkin olarak ilan edilen yeniden değerleme oranı olan %7.8 uygulanarak hesaplanmıştır.

Bu hadlere göre defter tasdik ettirmiş olmanız halinde fazla bir yanılma payı olmayacaktır. Ancak yine de Bakanlıkça ilan edilecek hadleri yakından izlemenizi öneririz.



I’nciden II’nciye Geçiş

İş hacmi bakımından I’nciden II’nciye geçiş;

1- Bir hesap döneminin iş hacmi 177’nci maddede yazılı hadlerden %20’yi aşan bir nispette düşük olursa, ertesi yıldan itibaren ikinci sınıfa geçilir.

Örneğin 2013 için alış tutarı ölçüsü 150.000 lira kabul edilmiştir. Eğer 31.12.2012 de alış tutarı 115.000 lira olursa had %20’yi aşan bir ölçüde düşüklük gösterdiği için işletme defterine geçilir.

Yok eğer 2012 de alış tutarı 195.000 liraya ulaşırsa had %20’yi aşan ölçüde bir artış gösterdiği için 2013 de bilançoya geçirilir. (VUK md. 179/1)


2- Arka arkaya üç hesap döneminin iş hacmi 177’nci maddede yazılı hadlere nazaran %20’ye kadar bir düşüklük gösterirse bu halde ertesi yıldan itibaren I’nciden II’nciye geçilir.

Örneğin 2010, 2011 ve 2012 iş hacmi 177’de yazılı hadlere göre %20’ye kadar bir düşüklük gösterirse 2013 yılında bilançodan işletme defterine geçilir.


II’nciden I’inciye Geçiş

İş hacmi bakımından

1- Bir hesap döneminin iş hacmi 177’nci maddede yazılı hadlerden %20’yi aşan bir nispetle fazla olursa ertesi yıl I’inciye geçilir.

Örneğin 2012 yılı alış tutarı 150.000 lira olarak öngördüğümüzde %20’yi aşan ölçüde artış gösterir, artış %20’yi aşan ölçüde gerçekleştiği için 2013’de I’inci sınıf defter tutulur veya,


2- Arka arkaya 2 dönemin iş hacmi 177’nci maddede yazılı hadlere göre %20’ye kadar bir fazlalık gösterirse yine 2013 yılında I’inci sınıf defter tutulur.

Örneğin 2012 yılı alış tutarı ile 2011 yılı alış tutarı %20’ye kadar bir artış gösterirse bu halde de 2013 yılında bilanço defteri tutulur. (VUK md. 180)


Şu Hususa Dikkat.

Yıllık iş hacmi, yani 31.12.2012 tarihindeki toplam iş hacmi 2013 yılı için ilan edilen had ve miktara ile karşılaştırılacak ve 2011 yılına ait had ve miktarlar dikkate alınmayacaktır.

Ayrıca iş hacmi 31.12.2012 gününe göre doğan fiili alış, satış, iş hasılatı, iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarı toplamları nazara alınacaktır. Zira 2013 yılı defteri bu hadlere göre tayin edilecektir.


İş Hasılatının Beş Karı İle Yıllık Satış Hasılatı Toplamı

Emtia alış satış işi ile uğraşan bir tacir, bu işinin dışında başka bir işle de uğraşıyorsa, bu halde defter tutma haddi, 177/2 de yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamına göre tayin edilecektir.

Örneğin nakliyecinin ücreti 40.000 lira ise ve bu nakliyeci ayrıca bakkaliye işi de yapıyor ve satış tutarı da 50.000 lira olmuş ise, 40.000 liranın beş katına 50.000 liralık satış hasılatı eklenip defter tutma haddi tayin edilecektir.

Buna göre nakliye ücretinin 5 katı 200.000 lira olacak ve buna 50.00 lira eklenecektir.toplam 250.000 lira olacaktır.

Bu tutar %20 aşan bir ölçüde artışı ifade ettiği için bilanço defteri tutulacaktır.

İş hasılatı hizmet işletmelerinden elde edilen gelirdir, nakliye işi bunun belirgin örneğidir. Tamircinin parça satışı ile işçilik hizmeti vermesi, iki işin birlikte yapıldığını gösterir.




BİLANÇODAN İŞLETMEYE GEÇİŞ



Bir mükellefin iş hacmi, ilgili dönem için ilan edilen hadlere göre %20’yi aşan bir ölçüde düşüklük gösterir ise o yıl, bilançodan işletme defterine geçebilir.

Örneğin 2012 tarihine göre mükellefin satış hasılatı toplamı 120.000 lira ise, iş hacmindeki düşüş %20’yi aşan ölçüde olduğu için 2013 yılında işletme defterine geçilebilecektir. Zira 2013 haddi 204.000 lira olarak kabul edilmiştir.

Diğer yandan %20’yi aşan bir iş hacmi düşüklüğü olmasa bile iş hacmi arka arkaya üç yıl %20’ye kadar bir düşüklük göstermesi durumunda da bilançodan işletmeye geçilebilecektir. (VUK md.179/a-2)

Bu halde, 177’nci maddede yazılı ölçülerin her birinin üç yıl arka arkaya düşüklük göstermesi aranacaktır. Yani alış ve satış tutarları, iş hasılatı, iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarı toplamı ayrı ayrı nazara alınıp neticesine göre defter türü tesbit edilecektir.

Halbuki işletmeden, bilanço defterine geçmek için öngörülen süre iki yıl, bilançodan işletme defterine geçiş üç yıldır.

Bu yazının tamamı ve 2012 yılı Dönem Sonu işlemlerine ilişkin diğer yazılar Maliye Postası Dergisi'nin 15 Aralık 2012 tarihli sayısında yayımlanmıştır. Yazının tamamını ve Vergi, SGK, İş, Ticaret Mevzuatı ile ilgili güncel konularda uygulamaya yönelik bunun gibi diğer makaleleri düzenli olarak takip etmek, ücretsiz danışmanlık hizmetimizden yararlanmak için siz de abonemiz olun.