Forum

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Konya Vergi Dairesi Başkanlığı
( Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü )






Sayı : B.07.1.GİB.4.42.17.02/
VUK-2-8041/ 2822
Konu : Mukteza Talebi Hak.





..............................
KONYA







İLGİ: 06.08.2008 ve 21.08.2008 tarihli dilekçeleriniz.





İlgide kayıtlı dilekçenizde; Başkanlığımız Meram Vergi Dairesi Müdürlüğünün ................... vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellefi olduğunuzu, serbest muhasebeci mali müşavirlik faaliyetiyle iştigal ettiğinizi, danışmanlığını yaptığınız bir şirketin yol denetimleri sırasında farklı uygulamalara muhatap kaldığını belirterek,



Ø Ülke genelinde pazarlamak amacıyla araca yüklenen tüm mallar için şirket merkezinde "Muhtelif Müşteriler" ibareli tek bir sevk irsaliyesi düzenlendiği, satış anında faturaların pazarlama elemanlarınca düzenlenerek müşterilere verildiği, bazen şirket merkezine dönüşün bir iki aylık süreyi aştığı bu nedenle, toplu sevk irsaliyesinin hangi sürelerde tekrar düzenlenmesi gerektiği,



Ø Pazarlama yapılan yol güzergâhında, firmanın müşterisinden aldığı ve merkez adresine sevk edeceği mallar için satıcı firma tarafından şirket adına sevk irsaliyesi düzenlendiği, faturanın da aynı anda pazarlama elemanına verildiği, pazarlama anında alınan bu malların, (arabadaki malları pazarlama için düzenlenen muhtelif müşteriler ibareli) toplu olarak düzenlenen irsaliyeye ilave edilip edilmeyeceği veya satıcı tarafından düzenlenen irsaliyenin yeterli olup olmayacağı,



Ø "Muhtelif Müşteriler" ibareli sevk irsaliyesine ilişkin olarak malın teslimi anında fatura yerine irsaliyeli fatura tanzim edilip edilemeyeceği,

hususlarıyla ilgili olarak görüş talep ettiğiniz anlaşılmıştır.



213 sayılı Vergi Usul Kanununun 230'uncu maddesinin 5 numaralı bendinde; "Malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.



Malın, bir mükellefin birden çok iş yerleri ile şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gereklidir. Bu bentte yazılı irsaliyeler hakkında fiyat ve bedel ile ilgili bilgiler hariç olmak üzere, bu madde hükmü ile 231'inci madde hükmü uygulanır. İrsaliyelerde malın nereye ve kime gönderildiği ayrıca belirtilir.



Şu kadar ki nihai tüketicilerin tüketim amacıyla perakende olarak satın aldıkları malları kendilerinin taşıması veya taşıttırması halinde bu mallara ait fatura veya perakende satış fişinin bulunması şartıyla sevk irsaliyesi aranmaz." hükmü yer almaktadır.



173 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (c) bölümünde açıklandığı üzere; alıcıların kimler olacağı ve ne miktarda mal alacakları belli olmayan ve alıcılara iş yerlerinde teslim edilmek üzere satıcı tarafından kendi nakil vasıtası ile mal gönderilmesi halinde, nakil vasıtasına yüklenen tüm mallar için "muhtelif müşteriler" ibareli tek bir sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve bu şekilde düzenlenmiş sevk irsaliyesi ile sevk edilen mallar için yedi günlük süre beklenilmeksizin faturanın malın teslimi anında düzenlenmesi şarttır.



Buna göre, mükellefin taşıtına yükleyip "muhtelif müşteriler" ibareli tek bir sevk irsaliyesi ile sevk ettiği emtiadan satılamayanların, dönüş sırasında irsaliye üzerine işaretlenmesi ve tekrar satışa çıkılacağı zaman araçta bulunan mala ilaveten yeni mal yükletilmesi halinde de araçtaki tüm emtia için yeni bir toplu sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir.



Diğer taraftan; mükellefin aynı gün içinde değişik mükellefleri gezmesi durumunda ayrı ayrı sevk irsaliyesi düzenlemesine gerek bulunmamaktadır.



Ancak, mükellefin "muhtelif müşteriler" ibareli tek bir sevk irsaliyesi düzenleyerek servise çıkması ve birkaç gün depoya dönmemesi durumunda, araca yeni mal yüklenmesine veya yüklenmemesine bakılmaksızın her gün için araçta bulunan tüm malları gösteren yeni bir sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir.



Öte yandan; 211 sıra numaralı Vergi Usul Kanunun Genel Tebliğinde; sattıkları mallar dolayısıyla Vergi Usul Kanununun 231'inci maddesinin 5 numaralı bendinin mükelleflere tanıdığı, malın tesliminden itibaren faturanın yedi gün içinde düzenlenmesi imkânından vazgeçerek, bu yükümlülüğü derhal yerine getirmek isteyen mükellefler, fatura ve sevk irsaliyesini ayrı ayrı düzenlemeksizin, diledikleri takdirde bu tebliğ esaslarına uygun olarak "irsaliyeli fatura" adı altında tek bir belge düzenleme ve kullanma imkânı tanımış ve buna ilişkin esaslar bentler halinde sayılmış olup, (b) bendinde, " ‘İrsaliyeli Fatura' uygulamasını seçen mükelleflerden mal satın alan mükelleflerin, bu malları taşımaları veya taşıttırmaları esnasında "irsaliyeli fatura" bulunması halinde, bunların ‘sevk irsaliyesi' düzenleme yükümlülükleri yoktur." denilmiştir.



Yine 232 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde; satılan malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıtıldığı hallerde, satıcı tarafından irsaliyeli fatura düzenlenebileceği gibi ayrı ayrı fatura ve sevk irsaliyesi de düzenlenebilecektir. İrsaliyeli fatura düzenlenmesi halinde ayrıca sevk irsaliyesi aranmayacaktır." denilmiştir.



Bu açıklamalar çerçevesinde;



Ø Gerek malların tanıtımı gerekse pazarlama ve satışı için bir iki ay süren şehir dışı turları süresince her gün için araçta bulunan tüm malları gösteren yeni bir sevk irsaliyesi düzenlemesi gerekmektedir.



Ø Pazarlama yapılan yol güzergâhında, müşterilerden alınarak merkez işyerine sevk edilen mallar için satıcı tarafından şirket adına sevk irsaliyesi ve fatura düzenlenmesi durumunda, bu sevkıyata ilişkin olarak sevk irsaliyesi düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.



Ø "Muhtelif müşteriler" ibareli tek bir sevk irsaliyesi düzenlenerek yapılan mal sevkıyatlarında, alıcıların talep ettiği miktarda teslim edilen malların karşılığında ve teslim anında fatura düzenlenmesi gerekmekte olup, diğer satışlarda ise ayrı ayrı fatura düzenleneceği gibi sadece irsaliyeli fatura da düzenleneceği tabidir.



Bilgilerinize rica ederim.