Forum

Mükellefiyet tesisinden önceki faturaların kaydedilmesi ve KDV sinin indirim konusu yapılabileceği – ÖZELGELER
Mükellefiyet tesisinden önceki faturaların kaydedilmesi ve KDV sinin indirim konusu yapılabileceği – ÖZELGELER VERGİ MÜKELLEFİYETİ TESİS ETTİRİLMEDEN ÖNCE SATIN ALINAN MAL VE HİZMETLERİN GİDER KAYDEDİLEBİLECEĞİ VE KDV’SİNİN İNDİRİLEBİLECEĞİ Bilindiği üzere, başlanılacak faaliyete ilişkin mal ve hizmet alımlarının mükellefiyet tesis ettirilmeden önce ve/veya sonra... 9 Kasım 2014 20:00Font1 Font2 Font3 Font4


VERGİ MÜKELLEFİYETİ TESİS ETTİRİLMEDEN ÖNCE SATIN ALINAN MAL VE HİZMETLERİN GİDER KAYDEDİLEBİLECEĞİ VE KDV’SİNİN İNDİRİLEBİLECEĞİ
Bilindiği üzere, başlanılacak faaliyete ilişkin mal ve hizmet alımlarının mükellefiyet tesis ettirilmeden önce ve/veya sonra yapılabileceğine dair gerek Türk Ticaret Kanunu’nda gerekse Vergi Kanunlarında sınırlayıcı ya da yasaklayıcı bir hüküm ya da düzenleme yer almamaktadır.
Bu nedenle, gerçek veya tüzel kişiler vergi mükellefiyetlerini tesis ettirmeden önce başlayacakları faaliyetler veya şirket kuruluşları ilgili olarak çeşitli giderler yapabilmekte, mal ve hizmet veya demirbaş satın alabilmektedirler.
Uygulamada, bu şekilde alınan mal, hizmet veya demirbaşlara ilişkin fatura veya benzeri belgelerin mükellefiyet tesis ettirildikten sonra yasal defterlere kaydedilip kaydedilemeyeceği, gider kaydedilip kaydedilemeyeceği (demirbaşların aktifleştirilip aktifleştirilemeyeceği) ve KDV’lerinin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı konusunda öteden beri tereddütlerle karşılaşılmaktadır. Bu husus özellikle 1 Ocak itibariyle mükellefiyet kaydının yapıldığı ve başlanılacak faaliyetle ilgili geçmiş yıl tarihini taşıyan alım ve gider faturalarının bulunduğu durumlarda ortaya çıkmaktadır.
1) Bu Alımlara İlişkin Fatura veya Benzeri Belgelerin Yasal Defterlere Kaydedilip Kaydedilemeyeceği
VUK’da mükellefiyet tesis ettirilmeden önce başlanılacak faaliyetle ilgili olarak yapılan mal ve hizmet alımlarının yasal defterlere kaydı konusunda özel bir düzenleme bulunmamaktadır.
VUK’un 3/B maddesine göre, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esas olup, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti yemin hariç her türlü delille ispatlanabilir. Şu kadar ki, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesi ispatlama vasıtası olarak kullanılamaz. İktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfeti bunu iddia eden tarafa aittir.
Buna göre, vergilendirmede işlemin gerçek mahiyeti esas olduğundan, başlanılacak faaliyetle ilgili olarak mükellefiyet tesis ettirilmeden önce yapılan masraflar ile mal, hizmet ve demirbaş alımlarının yok sayılması veya yapılmamış kabul edilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Dolayısıyla, mükellefiyet tesis ettirilmeden önce yapılan masraflar veya mal ve hizmet alımları başlanılacak işle ilgiliyse ve fatura veya benzeri belgelerle tevsik edilebiliyorsa, bu belgeler faaliyete başlanılmasını müteakip genel esaslar çerçevesinde yani 10 gün içinde yasal defterlere
kaydedilebilir. Ancak, bu belgelerin yasal defterlere kaydedilmesinde azami bir süre sınırı vardır, bu da mükellefiyet tesis ettirildiği yılın sonudur. Diğer bir ifadeyle, mükellefiyet tesis ettirilmeden önce yapılan masraflar ile mal, hizmet ve demirbaş alımlarına ilişkin fatura veya benzeri belgelerin vergi mükellefiyetinin tesis ettirildiği yılın sonuna kadar yasal defterlere kaydedilmesi gerekmektedir.
Bu konuda Maliye Bakanlığı da aynı görüşte olup, tayin ettiği Özelgelerde, “ Mükellefiyet tesisinden önce 31.12.2010 tarihi itibariyle ve devir yoluyla satın alınan mallara ait faturanın, işe başlanılmasını müteakip (06.01.2011) Vergi Usul Kanununda belirlenen kayıt süresi içerisinde yasal defterlere kaydedilmesi mümkündür.”(MB. GİB. Denizli VDB.nin 31/1/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.20.15.01-40-MUK-2011-37-66 sayılı
özelgesi), “1/1/2011 tarihinde işe başlayan adi ortaklığın 31/12/2010 tarihinde yaptığı emtia alımlarına ilişkin faturayı faaliyete başladığı dönemin açılış kayıtlarında göstermesi mümkün bulunmaktadır.” (MB. GİB. Kayseri VDB.nin 28/1/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.38.15.01-
KDV-20-941-21 sayılı özelgesi)
“ Mükellefiyet tesis ettirilmeden önce faaliyetinize ilişkin olarak satın alınan emtia ve demirbaş faturaları ile diğer harcama faturalarının işe başlanılmasını müteakip mezkur 219. maddede yer alan süreler içerisinde yasal defterlere kaydedilmesi mümkündür.” (MB. GİB. Manisa VDB. nin 29/12/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.45.15.01-GVK-40-3-121 sayılı özelgesi) Şeklinde görüş bildirilmiştir.
2) Mükellefiyet Tesis Ettirilmeden Önce Yapılan Masraflar ile Mal, Hizmet ve Demirbaş Alımlarının Gider Kaydedilebileceği ve KDV’lerinin İndirilebileceği Gelir Vergisi Kanununun 40. maddesinin birinci fıkrasında ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde indirilebileceği, Kurumlar Vergisi Kanununun 6. Maddesinde de, safî kurum kazancının tespitinde, Gelir
Vergisi Kanununun ticarî kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır. KDV Kanununun 29/1-a maddesinde ise, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça,
faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV’nin indirilebileceği belirtilmiştir.
Buna göre, Vergi Kanunlarında faaliyetle ilgili mal ve hizmet alımlarının mükellefiyet tesis ettirilmesinden önce veya sonra yapılması gibi ayırt edici bir düzenleme yer almamaktadır.
KDV indirimi ve gider kaydı, yapılan masraflara veya mal ve hizmet alımlarına ilişkin belgelerin, mükellefiyet tesis ettirildikten sonra kayıtlara alınıp alınmayacağı hususuna bağlı bulunmaktadır.
Yukarıda da belirtildiği üzere, mükellefiyet tesis ettirilmeden önce başlanılacak işle ilgili olarak yapılan masraflar ile mal, hizmet ve demirbaş alımlarına ilişkin belgeler VUK hükümlerine göre işe başlanılmasını müteakip 10 gün içinde yasal defterlere kaydedilebildiğinden, bu belgelerde ayrıca gösterilen KDV’lerin indirim konusu yapılması, mal ve hizmet alımlarına ilişkin bedellerin GVK ve KVK bakımından gider veya maliyet
unsuru (demirbaşların ise aktifleştirilerek amortismana tabi tutulması olarak dikkate alınması bulunmaktadır.
Maliye Bakanlığının görüşü de bu doğrultuda olup, verdiği özelgelerin bazılarının özetleri aşağıdadır:
Mükellefiyet tesisinden önce 31.12.2010 tarihi itibariyle ve devir yoluyla satın alınan mallara ait faturadaki KDV nin, işe başlanılmasını müteakip (06.01.2011) Vergi Usul Kanununda belirlenen kayıt süresi içerisinde yasal defterlere kaydedilmesi şartıyla indirim hesaplarına alınması mümkündür.” .”(MB. GİB. Denizli VDB.nin 31/1/2012 tarihli ve B.07.1.GİB.4.20.15.01-40-MUK-2011-37-66 sayılı özelgesi),
“1/1/2011 tarihinde işe başlayan adi ortaklığın 31/12/2010 tarihinde yaptığı emtia alımlarına ilişkin faturayı faaliyete başladığı dönemin açılış kayıtlarında göstermesi şartı ile ödenen KDV nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.” (MB.GİB. Kayseri VDB.nin 28/1/2012 tarihli B.07.1.GİB.4.38.15.01-KDV-20-941-21 sayılı özelgesi)
“Mükellefiyet tesis ettirilmeden önce faaliyetinize ilişkin olarak satın alınan emtia ve demirbaş faturaları ile diğer harcama faturalarının işe başlanılmasını müteakip mezkur 219. maddede yer alan süreler içerisinde yasal defterlere kaydedilmesi halinde, bu tutarların gelir vergisi açısından gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınması, bu harcamalara ilişkin katma değer vergisinin ise KDV Kanununun 29. maddesi çerçevesinde indirim konusu yapılması mümkündür.” (MB. GİB. Manisa VDB.nin 29/12/2011 tarihli ve B.07.1.GİB.4.45.15.01-GVK-40-3-121 sayılı özelgesi)
“ …… ilindeki faaliyetinizin son bulması sonucu kendi adınıza düzenlediğiniz faturaların yeni başladığınız faaliyetle ilgili olması ve kanuni defterlere kaydedilmesi şartıyla, bu faturalarda yer alan KDV nin Kanunun 29 uncu maddesi çerçevesinde indirimi mümkün bulunmaktadır.” (MB. GİB. İzmir VDB.nin 21/02/2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.35.17.01-35- 02-206)
Yılmaz SEZER – YMM