Forum

Numune, Promosyon ve Eşantiyonların KDV Karşısındaki Durumu
Yazar: ata | Kategori: KDV, Muhasebe | 02 Şubat 2011 Çarşamba 10:33

Tüm cep telefonu fırsatları için tıklayın !
Yazıyı Paylaş

Yazıyı OylaPazarlama stratejilerinin çeşitlendiği ticari hayatta, firmalar hem ürünlerini tanıtmak hem de piyasadaki rekabet gücünü artırarak daha fazla satış yapmak için müşterilerine ya da olası müşterilerine numune, promosyon veya eşantiyon olarak adlandırılan ürünleri göndermektedir. Bu ürünlerin KDV karşısındaki durumu 50 no.lu KDV tebliğinde açıklanmıştır.

Promosyonlar
Promosyon ürün, satışı yapılan malın yanında aynı veya farklı cinsten bir malın bedel alınmaksızın müşteriye verilmesidir.

Promosyon olarak müşterilere verilen bu ürünler pazarlama gideri niteliği taşımakta, bu malların alış bedelleri ise gider kaydedilebilmektedir. Bu ürünler için yüklenilen KDV ise indirim konusu yapılabilmektedir. Ancak ülkemizde farklı KDV oranları uygulandığından, düşük oranlı KDV ye tabi bir malın yanında yüksek oranlı KDV ye tabi bir ürünün promosyon olarak verilmesi mükellefler arasında haksız rekabet oluşturacağından, 50 no.lu KDV tebliğiyle bu haksız rekabeti ortadan kaldırmaya yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeye göre;

Firmalarca promosyon olarak verilen ürünün satışa konu edilen malın KDV oranına eşit veya düşük oranda bir KDV oranına sahip olması halinde, promosyon ürünü için yüklenilen KDV nin tamamı indirilebilir. Promosyon ürünün KDV oranının satışı yapılan malın KDV oranından yüksek olması durumunda ise promosyon ürünü için yüklenilen KDV den satışı yapılan malın tabi olduğu orana isabet eden kısmı indirim konusu yapılmalı, kalan kısmı ise ürünlerin bedelsiz olarak teslim edildiği dönemde KDV beyannamesinin “ilave edilecek KDV” satırına dahil edilerek, aynı tutar gider veya maliyet yazılmalıdır.

Kısaca promosyon ürünü için yüklenilen vergiden indirim konusu yapılacak kısım aşağıdaki formülle hesaplanacak, artan kısım gider veya maliyet olarak dikkate alınacaktır.

Promosyon ürün için yüklenilen vergi x Satışı yapılan malın tabi olduğu KDV oranı

Promosyon ürünün KDV oranı


KDV oranları eşit olan promosyon ürünlere ilişkin muhasebe kaydı


Bir beyaz eşya firması düzenlediği bir kampanyayla 1 adet buzdolabı alan müşterilerine 1 adet mini fırın hediye etmektedir.1 adet buzdolabının alış fiyatı 2.000 TL, mini fırının alış fiyatı ise 500 TL dır.Her 2 ürünün KDV oranı % 18 dir.



Promosyon ürün için yüklenilen vergi=500 x %18 = 90 TL
Her 2 ürünün KDV oranı aynı olduğu için

90 x %18 = 90 TL indirilecek KDV tutarıdır.
%18


Promosyon olarak verilmek üzere alınan mini fırınların alımında yapılacak kayıt örneği şöyledir:
___________________/____________________
157 Diğer Stoklar 500
191 İndirilecek KDV 90
320 Satıcılar 590
_______________________________________


Promosyon olarak dağıtıldığında ise aşağıdaki kayıt yapılabilir:
_________________ /_____________________
760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri 500
157 Diğer Stoklar 500
_______________________________________

Farklı KDV oranına sahip promosyon ürünlerine ilişkin muhasebe kaydı

Bir mobilya mağazası koltuk takımı alan promosyon olarak TV hediye etmektedir.Koltuk takımının fiyatı 5.000 TL, TV alış fiyatı ise 1.000 TL dır.Mobilyanın KDV oranı % 8, TV nin KDV oranı ise %18 dir.


Promosyon ürün için yüklenilen vergi=1.000 x %18 = 180 TL

KDV oranları arasındaki farktan dolayı

180 x % 8 = 80 TL indirimi mümkün olan KDV dir.
%18


180 – 80 =100 TL gider ve maliyet unsuru olan tutar

Bu durumda yapılacak kayıt örnekleri şöyledir:


Promosyon olarak verilmek üzere alınan mini fırınların alımında
___________________/____________________
157 Diğer Stoklar 1.000
191 İndirilecek KDV 180
320 Satıcılar 1.180
_______________________________________


Promosyon olarak dağıtıldığında
_________________ /_____________________
760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri 1.000
157 Diğer Stoklar 1.000
_______________________________________


________________/_______________________
760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Gideri 100
191 İndirilecek KDV 100
________________________________________



Eşantiyonlar ve Numuneler


Eşantiyon firmaların tanıtımlarını yapmak amacıyla belirli zamanlarda müşterilerine bedelsiz olarak dağıttığı takvim, kalem anahtarlık gibi mallardır. Numune ürün ise ana ürünün bütün özelliklerini taşımakla birlikte satışa konu edilemeyecek bir miktarla sınırlı olan ve üzerinde firma unvanıyla beraber “Numunedir, parayla satılamaz.” ibaresi bulunan ürünlerdir.


50 no.lu tebliğe göre numune veya eşantiyon olarak teslim edilen malların

- Ticari teamüllere uygun nitelikte ve miktarda olması,

- Bir satışa konu olmayacak şekilde verilmesi,

halinde KDV hesaplanmayacaktır. Bu ürünler için yapılan giderler pazarlama gideri olmakta, alış bedelleri ise Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin 1 numaralı bendine göre ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olduğundan gider kaydedilebilmektedir.

Eşantiyon ürünlere ilişkin muhasebe kaydı


A firması yeni yılda müşterilerine dağıtmak üzere toplam 5.000 TL + KDV den takvim satın almıştır.(KDV %18 olup takvim bedeli banka aracılığıyla satıcıya ödenmiştir)


Takvimler alındığında
________________ /_____________________
157 Diğer Stoklar 5.000
191 İndirilecek KDV 900
320 Satıcılar 5.900
_______________________________________

Takvimler müşterilere dağıtıldığında
_________________/_____________________
760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri 5.000
157 Diğer Stoklar 5.000
_______________________________________

İhracat Numuneleri

İhracatçı firmaların tereddüde düştükleri konulardan birisi de yurtdışına gönderdikleri numune mallar için KDV hesaplayıp hesaplamayacağıdır. 3065 sayılı KDV Kanunu’nun 11/1-a maddesinde açıklandığı üzere ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler KDV’ den istisna edilmiştir.

Kanunu’nun 12. maddesinde ise “bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için teslimin yurt dışındaki bir müşteriye yapılmalı ve teslim konusu mal Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olmalı ya da yetkili gümrük antreposuna konulmalıdır” denilmektedir.

İşletmelerce numune malların yurtdışına kargo yoluyla gönderilmesi yaygın olarak kullanılan bir uygulamadır. Yurt dışına kargoyla gönderilen malların ihracat teslimi sayılabilmesi için kargo şirketi adına düzenlenen gümrük beyannamesi ile beyan olunması gerekmektedir.

Numune ürünlerin kargo ile ihraç edilmesine ilişkin muhasebe kaydı ise aşağıdaki gibi olmalıdır;
A firması maliyeti 1.000 TL olan balıkları yurtdışındaki B firmasına numune olarak 100 TL + KDV kargo masrafı yaparak göndermiştir.
________________ /_____________________
760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri 100
191 İndirilecek KDV 18
102 Bankalar 118
______________________________________


_________________/_____________________
760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri 1.000
157 Diğer Stoklar 1.000
_______________________________________

Sevk İrsaliyesi konusu


Maliye Bakanlığınca çeşitli dönemlerde verilen muktezalarda sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerektiği eşantiyon ürünler de ise hem fatura hem de sevk irsaliyesi düzenlenmesine gerek duyulmadığı belirtilmektedir.

Saygılarımızla.
Yöntem Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş.
Hazırlayan Başak Bilge ÇETİN, Denetçi, SMMM