Forum

ERBAY BULUT

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir

Erdemli/İÇEL

HALLERDE BELGE DÜZENİ





KOMİSYONCULAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Yaş sebze meyvelerin pazarlanması 80 sayılı yasa uyarınca, belediyelerin gösterdiği kapalı yerlerde, üreticilerden gelen malların tüketiciye, veya tüccara satılmasını sağlayan kişilerin komisyon karşılığındaki aracılıklarıyla yapmakta, bu faaliyette bulunan kişilere ise “ hal Komisyoncusu “ denilmektedir.

Aşağıda, üretici (müstahsil) yada tüccar tarafından hal komisyoncularına gönderilen malların tesliminde veya tesliminden sonraki satış aşamasında, faaliyetin özelliğinden kaynaklanan ve belge düzeni ile KDV konusunda aşağıdaki açıklamalara gereksinim duyulmuştur.

BELGE DÜZENİ

80 Sayılı Belediyelerce kurulan toptancı hallerinin sureti idaresi hakkında kanunun incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, “Sebze ve meyve Komisyonu” belediyelerin gösterdiği kapalı mahallerde, müstahsilden gelen malların tüketiciye veya tüccara satılmasına aracılık ederek komisyon geliri elde eden ticaret erbabıdır.

213 Sayılı V.U.K na göre faturanın malı satan tüccar tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak sebze meyve komisyoncularına Müstahsil veya tüccar tarafından satışı yapılmak üzere gönderilen sebze ve meyvelerin fiyatının, ağırlığının ve fire durumunun önceden belirlenmesi ile fiyatların toptancı hallerinde arz ve talebe göre günlük olarak tespit edilmesi nedeni ile satılan mala ait faturanın komisyoncular tarafından düzenlenmesi Vergi Usul Kanunun mükerrer 257 maddesi Maliye Bakanlığına verdiği yetki uyarınca uygun görülmüştür.

Bu durumda, bilahare komisyoncunun malın satış tarihinden itibaren azami on gün içinde, satılan malla ilişkin olarak malı gönderen müstahsile veya tüccara satış bedeli üzerinden ve satışa konulu mala ait nakliye, navlun, Stopaj, Hal rüsumu, Tarım bağ-kuru komisyon ve katma değer vergisinin yer aldığı fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Tüccara tanzim etmiş bulunduğunuz faturaları irsaliyeli fatura şeklinde bastırmanız halinde yol denetiminde hem vergicilerin işlemlerini hem de malı satın alan kişileri rahatlatmış Olursunuz

KOMİSYONCULARDA KATMA DEĞER VERGİSİ

3065 sayılı katma değer vergisi Kanunu açısından KDV doğması için bir malın veya hizmetin teslimi gerekir.

Müstahsil açısından KDV Katma değer vergisi kanunun 17 maddesinin 4 fıkrası b- bendinde “ gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler ile aynı kanunun 66 maddesine göre vergiden muaf olan serbest meslek erbabı tarafından yapılan teslim ve hizmetler KDV den istisna edilmiştir. Müstahsile ait bulunan mal faturası tanzim edilirken istisna kapsamı içinde olması nedeni ile KDV hesaplanmaz. Komisyoncu yapmış olduğu hizmet için komisyon tutarı üzerinden müstahsilden kdv hesaplanır.


2. Tüccar Açısından KDV Tüccara ait bir malın komisyoncu tarafından satılması hali halinde teslim yerinin halde yapılması şartı ile % 1 oranında KDV Alıcı tüccara kesilen üçlü fatura üzerinde hesaplanacaktır. Alıcıdan alınan KDV tüccar müstahsile iade edilecektir. Tüccar malı satan komisyoncu fatura (Müstahsil) faturası üzerinden stopaj, fon payı ve tarım bağ-kuru hesaplanmayacaktır. Komisyon, komisyon üzerinden KDV , hal rüsumu fatura üzerinde hesaplanacaktır.

KOMİSYON FATURASI ÜZERİNDE GÖSTERİLEN GİDERLER

İlçemizde genellikle uygulanmamasına karşın genel uygulamada Komisyoncular tarafından satılmak üzere mal gönderen üreticiler veya tüccarların malların sattıktan sonra, bu kimseler adına düzenledikleri komisyon faturaları üzerinde gösterilen giderlere ait katma değer vergisi (örneğin Nakliye ve komisyon bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi) komisyoncular tarafından indirim konusu yapılamaz.

Komisyon faturalarında gösterilen masraflara ait katma değer vergisi genel hükümler çerçevesinde satılmak üzere malı gönderen gerçek usulde katma değer vergisi mükellefleri tarafından indirim yapılabilir.

KOMİSYONCUYA AİT GELİRLER

Komisyoncu malı hale gönderen üretici veya tüccara tanzim etmiş bulunduğu fatura üzerinden almış olduğu komisyon oranı 14 Haziran 1998 tarihinde resmi gazete yayınlan 4367 sayılı Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin düzenlenmesine ilişkin kanun 3 maddesinde Toptancı hallerinde faaliyet gösteren komisyoncuların satış bedeli üzerinden alacakları komisyon oranı taraflarca serbestçe tespit edilir. Yalınız bakanlık komisyon oranın üst sınırını kendi belirleme yetkisinde bırakmıştır.

Kanunen tutulması gereken ticari defterlere müstahsil faturası üzerinden komisyon mutlak surette buna ilişkin KDV de açıkça gösterilmesi gerekir.

STOPAJ GELİR VERGİSİ AÇISINDAN

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunun 94 /11 –b i maddesi hükümlerine göre halde yapılan müstahsil mallarına uygulanmak üzere stopaj Gelir vergisi oranı % 2 olarak kanunda belirtilmiştir.

Tüccarın malının halde satılması halinde Stopaj ve fon payı kesintisi yapılmayacaktır.

TARIM BAĞ-KURU AÇISINDAN

Komisyoncular üreticilere tanzim etmiş bulundukları fatura üzerinde % 1 oranında tarım bağ-kuru kesintisini 2926 sayılı Kanun gereği zorunludur. Bu fatura üzerinde çiftçinin Adı soyadı Baba adı adresi doğum yeri doğum tarihi bağ-kur numarası yer alır. Kesilen bağ-kur kesintileri tevkifata ait bildirim listesi ile diğer ayın 20 kadar Halk bank, Vakıf bank, Emlak bankasına ve kuruma yatırılır. Listenin bir sureti ve ödeme makbuzu kuruma verilir.

Komisyoncular malı gönderen memur, muafiyet belgesi varsa veya gerçek usulde vergi mükellefi ise tarım bağ- kuru kesintisi yapmazlar.