Forum

Soru : Rami Gıda Sitesinde bulunan firmaların kira sözleşmeleri olmadan kurulan derneğe ödeme yapmalarının sebebi, belediyenin ecrimisil bedeli olarak dernekten toplu aldığı paraya karşılıktır. Derneğin kestiği makbuzda hissemize düşen ecrimisil ve ortak gider karşılığı ödemeler yazılmakta ve dernek alındı belgesi ile toplanmaktadır. Derneğe ödenen ecrimisil bedeli üzerinden %22 stopaj yapılmalımı. Derneğe makbuz ile ödenen Ortak gider katılım payı kanunen kabule edilen gidermidir. Teşekkür ederim.

Cevap : 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 74. maddesine istinaden çıkarılan Devlete ait taşınmaz mal satış, trampa, kiraya verme, mülkiyetin gayri ayni hak tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 2. maddesinde Ecrimisil; bir malın, sahibinin rızası dışında ve onun bu malı kullanmamakla bir zarara uğrayıp uğramayacağı söz konusu edilmeksizin bu maldan işgal, tasarruf veya her ne şekilde olursa olsun yararlanılması sebebiyle fuzuli şagil tarafından ödenen veya idarece talep edilen tazminat, Fuzuli Şagil ise; kusuru aranmaksızın kendisine ait olmayan ve sahibinin de rızası veya muvafakatı bulunmayan bir malın zilyedliğini eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu maldan tasarrufta bulunan kimseler olarak tanımlanmıştır.

Ecrimisil yine kullanım karşılığı olarak alınan kiradan farklılık gösterir. Şöyle ki;

- Hazine taşınmaz malları açısından kural, kira suretiyle idaredir. Oysa Ecrimisil bir idare şekli değildir.
- Kira karşılıklı rızaya ve sözleşmeye dayanan bir işlemdir. Ecrimisil ise mal sahibinin rızası olmadan malın işgal edilmesi halinde istenen tazminattır. Yani tarafların karşılıklı rızasına dayanan ve sözleşmeye bağlanan bir işlem değildir.
- Kira bedeli taşınmaz malın gelecekteki kullanım bedeline karşılık olarak alınır. Ecrimisilise geçmişteki kullanım karşılığı talep edilen bir tazminattır.
- Kira alacakları, zamanında ödenmediği takdirde 2004 sayılı İcra İflas Kanunu hükümlerine göre tahsil edilir. Zamanında ödenmeyen ecrimisil alacakları ise, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilir.
- Kira nedeniyle taraflar arasında çıkan ihtilafların çözüm mercii adli yargı iken ecrimisilde idari yargıdır.

Bütün bu açıklamalar doğrultusunda, ecrimisilin GVK’nun 70’nci madde kapsamındaki ödemeleren birisi olmamasından dolayı 94/5’nci madde uyarınca stopaj hesaplanmaması gerektiğini düşünüyoruz.

GVK’nun 40/1’nci maddesine göre, derneğin ödediği ecrimisillerin size düşen payının karşılığı olarak yaptığınız ödemeler, işinizin idamesi için gerekli olduğundan gider olarak indirilmesi mümkündür.

Tarih 31/12/1998
Sayı B.07.0.GEL.0.43/4309-460/50818
Kapsam
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü


TARİH: 31.12.1998
SAYI : B.07.0.GEL.0.43/4309-460/50818
KONU : Kamu kurum ve kuruluşlarınca kamulaştırılan,ancak
kamulaştırma bedeli ödenmeyerek, mahkeme kararı ile Devletin
ilgili şahıslara ödeyeceği ecrimisil bedellerinden tevkifat yapılıp,
yapılmayacağı hk.

ŞANLIURFA VALİLİĞİ
(Defterdarlık : Gelir Müdürlüğüne)

İLGİ : 15.10.1998 tarih ve B.07.4.DEF.0.63.05/1183 sayılı yazınız.

İlgi yazınızın incelenmesinden, kamu kurum ve kuruluşlarınca kamulaştırılan ancak kamulaştırma bedeli ödenmeyerek, mahkeme kararı ile Devletin ilgili şahıslara ödeyeceği ecrimisil bedellerinden tevkifat yapılıp, yapılmayacağı hususunda tereddüte düşüldüğü anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinin birinci fıkrasında; mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı sayılacağ hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, anılan Kanunun 94 üncü maddesinde de "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergisine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." denilmiştir.

Ayrıca, aynı maddenin 5/a bendinde, anılan Kanunun 70 inci maddesinde yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığında yapılan ödemelerden 95/6429 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile %25 nispetinde gelir vergisi tevkif edileceği hükme bağlanmış 01.01.1997 tarihinden itibaren uygulanmak üzere 96/8955 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile söz konusu ödemelerden yapılacak tevkifat nispeti % 20 olarak belirlenmiştir.

Bu hükümlere göre, ilgi yazınız ekinde yer alan ve Yargıtay'ca da onanan .....Mahkemesinin ..... tarih ve ...... sayılı kararında davacı olan ..... ve ortaklarına davalı taraf olan ..... Bakanlığı tarafından söz konusu mahkeme kararınca ödenecek olan ecrimisil bedelinin, kira ödemesi olarak kabul edilerek, söz konusu ödemelerden tevkifat yapılması gerekmektedir.

Buna göre, Defterdarlığınızca yapılan işlemler Bakanlığımızca da uygun görülmüştür.

Bilgi edinilmesini rica ederim.



Bakan a.
Genel Müdür Yardımcısı