Forum

MATRAH ARTIRIMININ MUHASEBELEŞTİRİLMESİ




Gider nitelikli işlemler muhasebeleştirilirken dönemsellik ilkesi gereği giderin hangi döneme ait olduğu ve gidere ilişkin ödemenin hangi dönemde yapılacağı ayrı ayrı göz önünde bulundurulmalıdır. Konuya ilişkin mevzuat aşağıdadır.



213 SAYILI VUK HÜKÜMLERİ

Aktif geçici hesap kıymetleri:

Madde 283 – Gelecek bir hesap dönemine ait olarak peşin ödenen giderler ile cari hesap dönemine ait

olup da henüz tahsil edilmemiş olan hasılat, mukayyet değerleri üzerinden aktifleştirilmek suretiyle değerlenir.

Zirai işletmelerde henüz idrak edilmemiş olan mahsuller için yapılan giderler (Hazırlık işleri giderleri

gibi) de bu madde hükmüne göre aktifleştirilerek değerlenir



Pasif geçici hesap kıymetleri:

Madde 287 – Gelecek hesap dönemlerine ait olarak peşin tahsil olunan hasılat ile cari hesap dönemine

ait olup henüz ödenmemiş olan giderler mukayyet değerleri üzerinden pasifleştirilmek suretiyle değerlenir.

1 SIRA NO'LU MUHASEBE SİSTEMİ UYGULAMA GENEL TEBLİĞİ

4. Dönemsellik Kavramı :

Dönemsellik kavramı; işletmenin sürekliliği kavramı uyarınca sınırsız kabul edilen ömrünün, belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır. Gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi, hasılat, gelir ve kârların aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılması bu kavramın gereğidir.



Bir gider, bulunduğu dönemin gideri olurken (770), ÖDEME AÇISINDAN uzun vadeli (436); yine bir gider gelecek yıllara ait olurken (180,280), ödeme açısından kısa vadeli (336) olabilir.



TESMER'in sitesine koyduğu

6736 Sayılı Mali Af Kanunu Uygulamalarının Muhasebe Kayıtlarına Yansımaları Konulu Doküman'nın 11 sahifesindeki aşağıdaki kayıt hatalıdır.



Mükellefin söz konusu tutarları on sekiz taksitte ödemek istemesi durumunda ise ödemesi gereken toplam tutar (16.054,00 * 1,15 =) 18.462,10 TL, her bir taksit tutarı ise (18.462,10 / 18 =) 1.025,67 TL olarak hesaplanacak ve muhasebe kaydı aşağıdaki gibi yapılacaktır.

------------------------------------------------------ / -----------------------------------------------------

180/280

GELECEK AYLARA/YILLARA AİT GİDERLER

18.462,10



368

VADESİ GEÇMİŞ ERTELENMİŞ VEYA TAKSİTLENDİRİLMİŞ VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER



6.243,22

438

KAMUYA OLAN ERTELENMİŞ VEYA TAKSİTLENDİRİLMİŞ BORÇLAR HESABI



9.810,78

381/481

GİDER TAHAKKUKLARI

(Katsayı Farkı



2.408,10

*2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015 Yıllarına İlişkin Gelir Vergisi Matrah Artırımı Tahakkuku

------------------------------------------------------ / -----------------------------------------------------

Şöyleki;



Matrah artırımı işletme açısından giderdir (vergi açısından KKEG). Taksitle ödenmesi halinde hesaplanan faizleriyle birlikte giderdir.

Konuyu gider ve ödeme ayağı göz önünde bulundurularak dönemsellik ilkesi gereği ayrı ayrı irdeleyelim.



GİDER AÇISINDAN: Söz konusu gider (matrah artırımı, geçmişe ilişkin bir olayın bertarafı için ödenmiştir. Dolaysıyla gelecek ay ya da yıl gideri olması durumu söz konusu değildir.



ÖDEME AÇISINDAN: Yıl içinde ödenirse kısa vadeli (368 hesap), taksitle ödenirse (368,46 hesap kullanılır.



TESMER sitesinde yayınlanan matrah artırımının peşin ödenmesi muhasebe kaydı doğru, taksitle ödenmesi şeklinde verilen örnek hatalıdır. Olması gereken kayıt aşağıdadır.



---------------------------------------------/-------------------------------------------------

689 OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR 18.462,10

- KKEG/Matrah artırımı



368- VADESİ GEÇMİŞ ERTELENMİŞ VERGİ XXXXXX

438 - VADESİ GEÇMİŞ ERTELENMİŞ VERGİ XXXXXX

---------------------------------------------/-------------------------------------------------



Bilgilerinize.